Σχετικά με το τραγικό περιστατικό της λανθασμένης μετάγγισης αίματος σε 62χρονη ασθενή, στο «Τζάνειο» Νοσοκομείο, η διοίκηση του νοσοκομείου ανακοίνωσε ότι το περιστατικό οφείλεται σε λάθος του νοσηλευτικού προσωπικού της βάρδιας. Ωστόσο, ανακύπτουν σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την τήρηση του πρωτοκόλλου, καθώς αυτό προβλέπει την παρουσία και επίβλεψη γιατρού κατά τη διαδικασία της μετάγγισης, με τον γιατρό να φέρει τη συνολική ευθύνη.
Το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) και η διοίκηση του νοσοκομείου διενεργούν έρευνα για το συμβάν. Η προσωρινή πρόεδρος του ΕΚΕΑ, Έλενα Τσάγκαρη, τόνισε, σε δηλώσεις της στα Μέσα Ενημέρωσης, ότι όλα τα πρωτόκολλα ελέγχου αίματος, από την αποστολή έως την παράδοσή του στον ασθενή, είναι αυστηρά, και κάθε φιάλη αναγράφει το όνομα του ασθενούς και φέρει υπογραφή γιατρού. Φαίνεται πως το λάθος έγινε στην ταυτοποίηση της ασθενούς πριν τη μετάγγιση. Υπενθυμίζουμε ότι όχι μόνο η άτυχη ασθενής μεταγγίστηκε χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις για ανάλογη ανάγκη, αλλά της χορηγήθηκε και αίμα μη συμβατής ομάδας, που προοριζόταν για άλλον ασθενή.
Οι αρχές αναζητούν τον νοσηλευτή, ενώ το υπουργείο Υγείας έχει ζητήσει αναφορά. Αναμένονται εξελίξεις σχετικά με τις ευθύνες, ακόμη και ποινικές, των εμπλεκομένων, καθώς παραμένει αναπάντητο το γιατί η ανακοίνωση του νοσοκομείου δεν κάνει καμία αναφορά στην ευθύνη του γιατρού που, βάσει πρωτοκόλλου, θα έπρεπε να ήταν παρών. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη για να διαπιστωθεί η πλήρης αλυσίδα των γεγονότων και να αποδοθούν οι προβλεπόμενες ευθύνες.
Τι προβλέπουν οι ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες για τη μετάγγιση αίματος
Η βασική ελληνική νομοθεσία για τις μεταγγίσεις καθορίζεται από:
- Το Νόμο 1820/1988: «Οργάνωση και προώθηση της εθελοντικής αιμοδοσίας και ρύθμιση θεμάτων αιμοδοσίας και μεταγγίσεων».
- Την ΥΑ Υ4γ/οικ.127657/2007: «Οργάνωση και λειτουργία των Αιμοδοσιών και Τμημάτων Μετάγγισης Αίματος».
- Την Οδηγία 2002/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (που έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία).
- Τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Αιμοδοσίας (ΕΟΔΑ) και τις σχετικές οδηγίες του προς τα νοσοκομεία.
Ποιος έχει την ευθύνη για τη μετάγγιση;
● Ο ιατρός έχει την αποκλειστική ευθύνη για:
– Απόφαση χορήγησης μετάγγισης.
– Καθορισμό του είδους και του αριθμού των μονάδων.
– Ενημέρωση και συγκατάθεση του ασθενούς (όπου απαιτείται).
– Ενημέρωση του νοσηλευτικού προσωπικού.
– Παρακολούθηση του ασθενούς για αντιδράσεις / επιπλοκές.
Ο ιατρός φέρει συνολική νομική και επιστημονική ευθύνη για τη μετάγγιση.
Ποιος πραγματοποιεί τη χορήγηση της μετάγγισης;
Σύμφωνα με το πλαίσιο του ΕΟΔΑ και τις κατευθυντήριες του ΕΚΕΑ (πρώην Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας):
- Η χορήγηση των παραγώγων αίματος (RBCs, πλάσμα, αιμοπετάλια) διενεργείται από εκπαιδευμένο νοσηλευτή ή νοσηλεύτρια, που έχει παρακολουθήσει επίσημα εκπαιδευτικά προγράμματα μεταγγίσεων.
- Ο ιατρός πρέπει να είναι παρών ή άμεσα διαθέσιμος, κυρίως:
- κατά την έναρξη της πρώτης μονάδας αίματος.
- εφόσον υπάρξει ύποπτη αντίδραση.
- για την έγκριση και επίβλεψη όλης της διαδικασίας.
Π. Παπανικολάου – ΟΕΝΓΕ: Υπεύθυνη είναι η τραγική υποστελέχωση των νοσοκομείων του ΕΣΥ
«Όλα αυτά είναι τυπολατρίες», τονίζει ο Γεν. Γραμματέας της ΟΕΝΓΕ, Νευροχειρουργός, Πάνος Παπανικολάου, σχολιάζοντας το θέμα των ευθυνών στο libre.gr.
«Φυσικά, θα γίνονται νοσηλευτικές πράξεις στις οποίες δεν είναι αντικειμενικά δυνατόν να παρίσταται γιατρός, όπως γίνεται χιλιάδες φορές την ημέρα στα νοσοκομεία όλης της χώρας, όπως για παράδειγμα η χορήγηση φαρμακευτικών σκευασμάτων σε νοσηλευόμενους ασθενείς. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η τραγική υποστελέχωση νοσοκομείων και τμημάτων. Υποστελέχωση νοσηλευτική στο συγκεκριμένο περιστατικό, άλλα γενικότερα, και ιατρική, κάτι που έχουμε τονίσει και επισημάνει χιλιάδες φορές ότι μπορεί να κοστίσει ανθρώπινες ζωές και, δυστυχώς, επαληθευόμαστε με το συγκεκριμένο περιστατικό: κινδυνεύει να χαθεί μία ανθρώπινη ζωή λόγω αυτής της υποστελέχωσης!».
«Να μην ασχολούμαστε με ήσσονος σημασίας ζητήματα! πρέπει να αναδειχθεί το μείζον ζήτημα ότι σε κάθε βάρδια στα νοσοκομεία μας, σε τμήματα που έχουν δεκάδες ασθενείς, υπάρχουν μόνο ένας ή δύο νοσηλευτές που κάνουν υπεράνθρωπη προσπάθεια και έχουμε προειδοποιήσει χιλιάδες φορές ότι είναι ζήτημα χρόνου να γίνουν λάθη!
Αν κοιτάξουμε τα διεθνή guidelines για να τα εφαρμόσουμε κατά γράμμα, δε θα λειτουργεί αύριο καμία χειρουργική αίθουσα στη χώρα, δε θα λειτουργεί αύριο κανένα νοσοκομείο στη χώρα (να προσθέσω, παρεμπιπτόντως, ότι δε θα λειτουργεί και κανένα σχολείο στη χώρα λόγω ελλιπούς πυρασφάλειας).
Να αναζητηθούν οι πολιτικές ευθύνες στις κυβερνήσεις και εν προκειμένω στη σημερινή κυβέρνηση και στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου υγείας, τον κύριο Άδωνι Γεωργιάδη, που συχνά κινδυνολογεί όταν αναφέρεται το θέμα των προσλήψεων, ισχυριζόμενος ότι θα καταρρεύσει όλη η εθνική οικονομία αν γίνουν οι προσλήψεις που απαιτούνται πραγματικά…».
